Dias
Muertos.
Día de Muertos is een feest met pre-Spaanse oorsprong, waarin het volk hun overleden familieleden eert door het plaatsen van altaren of offers op hun graven of in hun huizen, afhankelijk van de regio van het land waar ze zich bevinden.
De offers worden versierd met verschillende elementen zoals afbeeldingen van heiligen, kaarsen, cempasúchil-bloemen, wierook, copal en vooral foto’s en het favoriete eten van de persoon aan wie het altaar is opgedragen.
Andere activiteiten die worden uitgevoerd tijdens deze viering, die door de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (UNESCO) is uitgeroepen tot Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid, zijn dansen en gezangen waarin de cyclus van leven en dood wordt uitgebeeld, bezoeken aan begraafplaatsen om de graven op te knappen en zelfs het schrijven van “calaveras literarias”, satirische verzen waarin wordt verwezen naar een eigenschap of gebrek van een persoon, of waarin gebeurtenissen van algemeen belang worden weerspiegeld.
Día de Muertos is een traditie die de eigenaardigheden van de Mexicaan weerspiegelt, die van nature een feestelijke geest heeft, een feit dat Octavio Paz goed weergeeft in zijn essay “Todos Santos, Día de Muertos”: “Er zijn weinig plaatsen in de wereld waar een vergelijkbaar schouwspel kan worden beleefd als bij de grote religieuze feesten in Mexico, met hun felle, scherpe en pure kleuren, hun dansen, ceremonies, vuurwerk, ongewone kostuums en de onuitputtelijke waterval van verrassingen van fruit, snoep en objecten die op die dagen op pleinen en markten worden verkocht.”
Inheemse en Spaanse tradities
Lourdes Aquino Rodríguez, een academica van het Instituut voor Antropologie, legde uit dat Día de Muertos zijn oorsprong heeft lang voordat de Spanjaarden het land bereikten, aangezien van de 18 maanden van de Mexicaanse kalender, er minstens zes feestdagen waren die waren gewijd aan het vereren van de doden.
Aan de andere kant herdachten de Spanjaarden hun doden al in hun eigen land. Op 1 en 2 november vierden ze in de regio’s van Oud-Castilië en Aragón de Allerzielen, waarbij volgens de traditie de zielen van de doden op deze dagen terugkeerden. Ze vierden dit door hun bedden klaar te maken, brood te bakken, wijn te offeren, hun graven op te knappen en de klokken van de kerk te laten luiden.
Later kwamen beide feesten samen in Meso-Amerika, waarbij de tradities qua data samenvielen en zich vermengden. Zo ontstond de Día de Muertos die we vandaag in Mexico vieren.
Viering in Veracruz
In deze deelstaat komt deze feestdag tot uiting in vele culturele manifestaties, en de manier van vieren varieert van plaats tot plaats.
In Tempoal, gelegen in de Huasteca-regio, vieren ze de Xantolo, waarbij tientallen inwoners verkleed als skeletten en in de kleding van verschillende beroepen deelnemen aan “La viejada”, een dans die de terugkeer van de doden vertegenwoordigt die hun families komen bezoeken.
In Naolinco, 26 kilometer van Xalapa, wordt op de avond van 1 november “La cantada” gevierd, een traditie waarin bewoners en bezoekers langs de huizen trekken en psalmen zingen bij de dodenaltaren. Als beloning trakteren de gastheren de zangers op tamales en vruchtendrank, en soms op wijn gemaakt van wilde druiven die in de regio groeien.
San Pablo Coapan, een kleine gemeenschap die ook tot de gemeente Naolinco behoort, telt ongeveer 1600 inwoners die voornamelijk werken in de landbouw en veeteelt, maar ook inkomsten genereren uit de productie van brood.
Hun altaren worden gekenmerkt door hun “plátano-kanon”, een horizontaal geplaatste bananenstam waarin grote bijenwas kaarsen worden gestoken die soms meer dan een meter hoog zijn.
Suikerschedels en chocoladeschedels, evenals jamoncillo-snoepjes, mogen niet ontbreken. Deze worden gemaakt van pompoenpitten.
Internationale traditie
Día de Muertos is een feest dat de wereld heeft rondgereisd en de smaak van mensen uit verschillende landen heeft veroverd. Tegenwoordig is het gebruikelijk om altaarvoorstellingen te zien in steden zoals New York, Parijs, Vancouver en Londen, en zelfs in landen met niet-westerse culturen zoals China en Japan.
Zelfs het kinderentertainmentbedrijf Walt Disney bracht de film Coco uit, waarvan het verhaal draait om Miguel, een 12-jarige Mexicaanse jongen die in een dorp woont waar deze feestdag groots wordt gevierd.
Zonder twijfel ligt de kracht van Día de Muertos in het feit dat het een traditie is die vrienden, families en zelfs hele gemeenschappen verenigt, aangezien de overledenen worden herdacht, niet met de pijn van rouw, maar met vreugde
Wat zijn de 7 niveaus van een dodenaltaar en wat betekenen ze?
Het dodenaltaar met zeven niveaus is een samensmelting van verschillende tradities en bevat christelijke overtuigingen, omdat men gelooft dat dit het aantal treden is dat nodig is om in de hemel te komen. Daarnaast wordt het geassocieerd met de Mexicaanse leer van het Mictlán, waarbij de zeven niveaus verwijzen naar zeven van de negen stadia van het Mictlán. Volgens een publicatie van het Instituut voor Kunsten van de Autonome Universiteit van de staat Hidalgo wordt een altaar met zeven niveaus als volgt opgebouwd:
- Niveau 1: Hier wordt een afbeelding van de heilige geplaatst die men aanbidt.
- Niveau 2: Dit niveau is gewijd aan de zielen in het vagevuur.
- Niveau 3: Zout wordt geplaatst als verwijzing naar de zuivering van de zielen van kinderen in het vagevuur.
- Niveau 4: Hier wordt brood aangeboden aan de zielen die op bezoek komen bij het offer.
- Niveau 5: De doden worden verwelkomd met hun favoriete eten.
- Niveau 6: Foto’s worden geplaatst om degenen die er niet meer zijn te herinneren.
- Niveau 7: Een kruis van zaden of fruit wordt geplaatst.
Hoewel er verschillende manieren zijn om het altaar op te stellen, is de meest juiste die welke alle niveaus bevat. Het is belangrijk op te merken dat elk van deze niveaus een andere betekenis heeft:
- De eerste twee niveaus vertegenwoordigen de hemel en de aarde.
- Een altaar met drie niveaus vertegenwoordigt de hemel, de aarde en het vagevuur.
- Een altaar met zeven niveaus is daarentegen gerelateerd aan pre-Spaanse overtuigingen. Het getal zeven staat in de Mexicaanse traditie voor de zeven bestemmingen die bestaan voor verschillende soorten dood.
Hoewel de Dag van de Doden in november wordt gevierd, worden de offers al vanaf 28 oktober geplaatst, omdat men gelooft dat de zielen vanaf die dag beginnen met hun bezoeken. Hier delen we de betekenis van elke dag:
- 28 oktober — Voor degenen die zijn omgekomen bij ongelukken of op tragische wijze zijn overleden.
- 29 oktober — Voor de vergeten zielen en de zielen in het vagevuur.
- 30 en 31 oktober — Voor de kinderen die zijn overleden zonder gedoopt te zijn.
- 1 november — Allerheiligen (zielen van jongens en meisjes).
- 2 november — Dag van de Doden (volwassenen).
Hoewel het een relatief nieuwe praktijk is, wordt 27 oktober ook beschouwd als een eerbetoon aan de huisdieren die niet meer bij ons zijn.